تجزیه و تحلیل انحرافات ابزار سنجش مسؤلیت مرکز هزینه ، هزینه یکی از اقلامی است که در سنجش مسؤلیت بسیار حائز اهمیت است. بنابراین یکی از مهمترین مراحل حسابداری سنجش مسؤلیت مرکز تعیین اقلام بهای تمام شده استاندارد و ارزیابی عملکرد واحد ها از طریق مقایسه اقلام بهای تمام شده ( هزینه های ) واقعی با اقلام بهای تمام شده ( هزینه های استاندارد) است.
اختلاف بین بهای تمام شده واقعی و استاندارد را انحراف می نامند و این انحراف ها در سطح هریک از مراکز هزینه محاسبه می گردد. تجزیه و تحلیل این انحراف ها ابزار کلیدی جهت اندازه گیری عملکرد یک مرکز هزینه است یک قلم بهای تمام شده استاندارد از طریق حاصل ضرب مقدار یا کمیت استاندارد یک نهاده ( یا وردی تولید) به قیمت استاندارد آن محاسبه است این انحرافات عبارتند از انحراف قیمت ( نرخ ) و انحراف مقدار( مصرف ).
دلایل انحراف در نرخ و کارایی دستمزد
مسؤلیت اصلی، انحراف نرخ دستمزد و کارایی دستمزد با مدیر تولید یا سرپرست تولید است که آگاهی از دلایل انحراف در دستمزد بسیار سود مند است:
_ به کار گیری کارگران شماره با نرخ های بالا برای فعالیت های ساده ( انحراف نرخ دستمزد )
_ استفاده از تجهیزات غیر استاندارد ( انحراف کارایی دستمزد )
_ استفاده از کارگران به علت خرابی ماشین یا فقدان مواد ( انحراف کارایی دستمزد )
_ اوقات بیکاری به علت خرابی ماشین یا فقدان مواد ( انحراف کارایی دستمزد )
_ استفاده از مواد با کیفیت پایین تر از استاندارد ( انحراف کارایی دستمزد )
انحراف های سربار متغیر
انحراف های سربار متغیر به روشنی کاملا مشابه با روش محاسبه انحراف های کار محاسبه می گردد. مدیریت تولید معمولا پاسخگوی انحراف های احتمالی در هزینه های سربار متغیر است. انحراف های مربوط به هزینه سربار ثابت به دلیل اینکه معمولا خارج از کنترل مدیریت تولید هستند از لحاظ مفید بودن جهت اعمال کنترل زیر سوال هستند.
نتیجه گیری :
هزینه یکی از اقلامی است که در سنجش مسؤلیت بسیار حائز اهمیت است. بنابراین یکی از مهمترین مراحل حسابداری سنجش مسؤلیت مرکز تعیین اقلام بهای تمام شده استاندارد و ارزیابی عملکرد واحد ها از طریق مقایسه اقلام بهای تمام شده ( هزینه های ) واقعی با اقلام بهای تمام شده ( هزینه های استاندارد) است.
